بررسی آثار و برکات نماز غفیله | دو رکعتی که درِ بهشت را می‌گشاید

به گزارش شهرآرانیوز؛ از جلوه‌های خوشبختی و سعادت ما مسلمانان، این است که آموزه‌های دینی برای آنات و ساعات ما، دستورالعمل‌ها و نسخه‌هایی ارائه کرده‌اند تا از هر فرصت برای رشد روحی و معنوی، برگشت از مسیر خطا و گناه و طی کردن یک‌شبه مسیر صدساله تکامل، بهره بگیریم. نماز‌های مستحبی که باوجود کوتاهی و آسانی، دنیایی از برکت، اثر و معنا را در خود جای داده‌اند، جزو این نسخه‌ها هستند؛ مثل «نماز غفیله» که از دانستن آثارش هر قدر هم که غافل باشیم، ما را به تجربه اقامه آن تشویق می‌کند.

نماز، شرکت در ضیافت‌ا... است

نماز، حضور در پیشگاه خداوند و شرکت در ضیافتی معنوی است که وی، بندگان را به آن فرا خوانده است. هدف از برپاداشتن نماز، عبادت خداوند است. ازآنجاکه اظهار بندگی و اطاعت از اوامر خداوند، در قرآن کریم، هدف خلقت بیان شده است: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ» (ذاریات، ۵۶)

از این‌رو گفته می‌شود که هدف از خواندن نماز، همان هدفِ آفرینش انسان است که خداوند آن را، در قرآن کریم آورده و از بندگانش خواسته است که نماز بخوانند که برخی واجب و برخی مستحب هستند. نماز مستحبی یا نافله اگرچه بر بنده واجب نیست، به‌جا آوردنش، اجر و ثواب فراوان دارد.

وجه‌تسمیه «غُفیله»

از نماز‌های معروف مستحبی که بین نماز مغرب و نماز عشا خوانده می‌شود، نماز غفیله است. امامان و بزرگان، خواندن این نماز را توصیه کرده‌اند و دارای آثار و فضایل بسیار است؛ بنا بر اسناد و روایات، تأثیر نماز غفیله در آمرزش گناهان و برآورده شدن حاجات، بسیار قوی است. براساس روایتی از پیامبر اکرم (ص)، زمان بین مغرب و عشا، زمان غفلت از یاد خداست. (ثواب‌الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۱۱۵) به همین مناسبت، نمازی را که در این ساعت خوانده می‌شود، «نماز غُفَیله» نامیده‌اند. در بسیاری از مساجد ایران، خواندن نماز غفیله بین نماز مغرب و عشا مرسوم است.

چطور غفیله بخوانیم؟

نماز غفیله جزو نوافل روزانه نیست. بنابر احتیاط، نماز غفیله بعد از نماز مغرب تا هنگامی که سرخی خورشید از سمت مغرب به‌کلی ناپدید شود، تعیین شده است؛ یعنی به‌صورت حدودی تا یک‌ونیم ساعت بعد از اذان مغرب، وقت مناسب برای خواندن این نماز است.

کیفیت خواندن نماز غفیله تقریبا مانند نماز صبح است؛ در رکعت اول بعد از حمد، آیات۸۷ و ۸۸ سوره انبیا و در رکعت دوم بعد از حمد، آیه۵۹ سوره انعام را بخوانند و پس از سلام، این دعا را بخوانند: «اَللّهُمَّ إِنّی اَسْئَلُکَ بِمَفاتِحِ الْغَیْبِ الَّتی لا یَعْلَمُ‌ها اِلاّ اَنْتَ اَنْ تَصَلِّیَ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تَفْعَلَ بی‌کَذا وَ کَذا؛ و به‌جای کذا و کذا حاجات خود را بیان کنند و سپس بگویند: «اَللّهُمَّ اَنْتَ وَلِیُّ نِعْمَتی وَالْقادِرُ عَلی طَلَبَتی تَعْلَمُ حاجَتی فَأَسْئَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ لَمّا قَضَیْتَ‌ها لی.»

با این نماز، وارد بهشت شوید

امام صادق (ع) از پدرشان امام‌باقر (ع) و حضرت باقرالعلوم (ع) از پیامبر اکرم (ص) درباره این نماز مستحبی نقل کرده‌اند: «نماز بخوانید در ساعت غفلت؛ اگرچه دو رکعت باشد. این دو رکعت نماز، [شما را]به بهشت وارد می‌کند.» (فلاح‌السائل، ص۲۴۴)

در روایتی دیگر چنین می‌فرمایند: «نماز مستحب به‌جا آورید در ساعت غفلت؛ اگرچه این نماز دورکعتی، خفیف [و آسان]باشد؛ چراکه همین دو رکعت نماز [شما را]وارد بهشت می‌کند.» (همان، ۲۴۵). پرسیده شد: «ای رسول خدا! ساعت غفلت چه هنگامی است؟» فرمودند: «بین مغرب و عشاست.» همچنین امام صادق (ع) از قول پیامبر (ص) نقل کرده‌اند: «دو رکعت نماز غفیله را -که بین نماز مغرب و عشاست- ترک نکنید.» (همان، ۲۴۶).

در ادامه حتما بخوانید نماز وَتْر چیست و چه فضایلی دارد؟ + طریقه خواندن

نمازِ توبه‌کنندگان است

روایات با بیان آثار و برکات این نماز کوتاه، اما مؤثر، ما را برای اهتمام به آن تشویق کرده‌اند؛ چنان‌که در روایت آمده است: «نماز بین نماز مغرب و عشا، فضیلت فراوانی دارد و همانا آن، نماز توبه‏‌کنندگان است.» و در روایت دیگری وارد شده است که به آن نماز غفیله می‌گویند و آن دو رکعت است که در رکعت اول پس از حمد، آیه «وَ ذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغاضِبا...» و در رکعت دوم پس از حمد، آیه «وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْب.» می‌خوانند و پاداش و ثواب این نماز، نزد خدای تعالی از گرفتن روزه بیشتر است. (ارشادالقلوب الی‌الصواب، ج‏ یک، ص۲۳۲)

همچنین درباره نماز غفیله آمده است: «هرکه مابین نماز مغرب و نماز عشا، این دو رکعت نماز را به پا دارد، خداوند هر آنچه سؤال کند (بخواهد)، به او عطا مى‌کند.» (وسائل‌الشیعه، ج‌۸، ص‌۱۲۱)

از ظلمت رها می‌شویم

شاید یکی از دلایل توصیه به اقامه نماز غفیله و ثواب آن، این باشد که حضرت یونس (ع) یک لحظه غفلت کرد و از قوم خود جدا شد و سرنوشت او با دریا و ماهی پیوند خورد و در شکم ماهی پس از انابه به درگاه خدای سبحان، نجات پیدا کرد و شاید تأکید رسول اکرم (ص) بر این نماز، به لحاظ غفلت‌های کوچک و بزرگی باشد که ما هر روز مرتکب می‌شویم تا ما هم از ظلمت‌های ظاهری و باطنی نجات پیدا کنیم.

 بزرگان گفته‌اند: بالاترین ذکر در بین اذکار، ذکر یونسیه «لااله الاانت سبحانک انی کنت من‌الظالمین» است. مراجع تقلید، نیز این نماز را یکی از نماز‌های مستحبی معرفی کرده‌اند.